Επέτειος στη σκιά μιας νέας πανδημίας: τι διδάγματα αντλούμε; #WorldAidsDay*

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Aids συμπίπτει με την επέτειο των 40 χρόνων από τότε που έγινε η πρώτη αναφορά για τον ιό του HIV. Συμπίπτει επίσης με τη συγκυρία μιας τεράστιας υγειονομικής κρίσης, καθώς η ανθρωπότητα δεν έχει ακόμη ξεφύγει από την πανδημία του COVID-19. Είναι λοιπόν φέτος μια ευκαιρία να γίνει ένας απολογισμός αυτών των 40 χρόνων αγώνων κατά της ασθένειας του AIDS, μια απόδοσης τιμής σε όλους αυτούς και αυτές που έχασαν τη μάχη με την ασθένεια και μια χάραξη πορείας προς ένα φωτεινότερο μέλλον από το οποίο θα απουσιάζει το κοινωνικό στίγμα των οροθετικών ατόμων.

Ακόμα και σήμερα, 40 χρόνια μετά την εμφάνιση της ασθένειας του AIDS, έρευνες αποκαλύπτουν άγνοια μιας μερίδας του πληθυσμού σε ό,τι αφορά τους τρόπους μετάδοσης του ιού HIV καθώς και διατήρηση μιας εικόνας επικινδυνότητας για τα οροθετικά άτομα. Η δυσάρεστη πραγματικότητα είναι ότι υπό το βάρος της υγειονομικής αναστάτωσης που επέφερε η πανδημία του κορονοϊού, έχουν μειωθεί οι διαγνωστικές εξετάσεις για τον HIV, καθώς οι λοιμωξιολόγοι που στελεχώνουν τα τμήματα λοιμώξεων που περιθάλπουν περιστατικά HIV έχουν ρίξει μεγαλύτερο βάρος φροντίδας σε ασθενείς με COVID. Παράλληλα, διαπιστώνεται προοδευτική αύξηση του ποσοστού της HIV λοίμωξης σε χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών.

Φάρος αισιοδοξίας και ελπίδας για το μέλλον είναι τα άλματα που έχει καταφέρει να κάνει η ιατρική επιστήμη και που έχουν προσφέρει μια εξαιρετική ποιότητα ζωής στους φορείς του HIV. Ενδεχομένως να βρισκόμαστε πολύ κοντά στην εύρεση ενός εμβολίου για τον HIV που θα βασίζεται στην m-rna τεχνολογία, αυτή που μας δώρισε και τα εμβόλια κατά του κορονοϊού. Οι πρώτοι ασθενείς του AIDS εκλιπαρούσαν τη δεκαετία του 1980 να βρεθεί το φάρμακο ή το εμβόλιο που θα τους έσωζε τη ζωή. Είναι κρίμα σήμερα που έχει ενσκήψει μια νέα πανδημία και που τώρα προσφέρονται εν αφθονία τα εμβόλια, τα ιατρικά όπλα για την αναχαίτιση της, κάποιοι να αρνούνται ή και να φοβούνται αυτό το δώρο της επιστήμης. Θα όφειλαν οι σύγχρονοί αντιεμβολιαστές να γνωρίζουν ότι αρνητές της αντιρετροϊκής αγωγής, ισχυριζόμενοι κάποτε ότι η ασθένεια του AIDS αυτοϊάται και ότι η αντιρετροϊκή αγωγή είναι ένα κόλπο για να πλουτίζουν οι φαρμακευτικές εταιρείες, δεν επιβεβαιώθηκαν. Το πρώτο ουσιαστικό λοιπόν βήμα για να τιμήσουμε τα θύματα του AIDS θα ήταν να βροντοφωνάξουμε ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ σε ό,τι κατάφεραν αυτά τα 40 χρόνια η ιατρική επιστήμη και η ιατρική τεχνολογία.

Ο πανικός της πανδημίας του AIDS έχει πια υποχωρήσει στο πέρασμα των 40 αυτών χρόνων. Έχει όμως αφήσει αλώβητη την παρακαταθήκη του κοινωνικού στίγματος. Μόλις πριν 10 χρόνια οροθετικές γυναίκες συνελήφθησαν και διαπομπεύτηκαν με πρόσχημα την προάσπιση της δημόσιας υγείας. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι το έντυπο του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας που αποκλείει τους ομοφυλόφιλους πολίτες από την αιμοδοσία δεν έχει ακόμα, μετά από τόσα χρόνια, τροποποιηθεί. Το δίδαγμα που μπορούμε να αντλήσουμε από αυτές τις ιστορίες είναι να μη αφήσουμε ξανά στο μέλλον τα προσχήματα του φόβου να ποδηγετήσουν τις ζωές μας. Όταν έρθει η στιγμή που θα έχουμε ξεμπερδέψει με την πανδημία του κορονοϊού, χρέος μας είναι να μην αφήσουμε τους έκτακτους υγειονομικούς κανόνες, τις περιστολές των ελευθεριών μετακίνησης και τους κοινωνικούς διαχωρισμούς να αποκτήσουν ένα καθεστώς μονιμότητας. Για να μη χρειαστεί να απολογούμαστε για νέα έντυπα ιατρικών οδηγιών που θα μας κάνουν να ντρεπόμαστε. Για να μη χρειαστεί άνθρωπος ξανά να αυτοκτονήσει επειδή δεν άντεξε το στίγμα της οποιασδήποτε αρρώστιας.

* Ο Κώστας Παπουτσάκης είναι θεραπευτής στο χώρο των εξαρτήσεων (18 Άνω - Ψ.Ν.Α.). Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Marketnews.gr,την 01/12/2021.