Γιατί ολοένα και περισσότεροι χρήστες εγκαταλείπουν τις εφαρμογές γνωριμιών;

Οι εφαρμογές γνωριμιών (dating apps) έχουν αναδιαμορφώσει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συνδέονται και δημιουργούν σχέσεις τα τελευταία χρόνια. Από την εμφάνισή τους, έχουν εξελιχθεί σε πλατφόρμες που προσφέρουν ποικιλία επιλογών και εμπειριών για τους χρήστες. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά τους, οι ψυχολογικές επιπτώσεις και τα τελευταία διεθνή δεδομένα γύρω από αυτές παρουσιάζουν ένα πολύπλοκο τοπίο.​

Από την πρώτη εμφάνιση του Tinder το 2012, οι εφαρμογές γνωριμιών έχουν γνωρίσει ραγδαία ανάπτυξη. Η αρχική ιδέα του "swiping" για την αποδοχή ή απόρριψη πιθανών συντρόφων έγινε πρότυπο για πολλές άλλες εφαρμογές. Με την πάροδο του χρόνου, οι πλατφόρμες αυτές εξελίχθηκαν, προσφέροντας πιο εξειδικευμένες υπηρεσίες, όπως η δυνατότητα αναζήτησης συντρόφων με βάση κοινά ενδιαφέροντα ή συγκεκριμένες προτιμήσεις. Επιπλέον, η ενσωμάτωση τεχνητής νοημοσύνης (AI) αποτελεί το επόμενο βήμα, με στόχο την παροχή προσωποποιημένων εμπειριών στους χρήστες. Για παράδειγμα, η Match Group, ιδιοκτήτρια του Tinder, επενδύει στην AI για τη βελτίωση των υπηρεσιών της. 

Η αποτελεσματικότητα των εφαρμογών γνωριμιών ποικίλλει ανάλογα με τις προσδοκίες και τις εμπειρίες των χρηστών. Έρευνες δείχνουν ότι το 55% των χρηστών έχουν θετικές εμπειρίες, ενώ το 47% δηλώνει απογοητευμένο. Επιπλέον, το 72% πιστεύει ότι είναι εύκολο να γνωρίσει ελκυστικούς ανθρώπους μέσω αυτών των εφαρμογών. Ωστόσο, η συνεχής αναζήτηση και η έλλειψη ουσιαστικών συνδέσεων οδηγεί πολλούς χρήστες σε συναισθήματα εξάντλησης. Το να επαναλαμβάνεις την ιστορία σου, να προσπαθείς να προσαρμόσεις τη συμπεριφορά σου κάθε φορά σε σχέση με αυτόν/αυτή που έχεις απέναντι σου για να μην προκαλέσεις, προσβάλλεις ή δημιουργήσεις δυσαρέσκεια, το πολύ συνηθισμένο πια ghosting σύμφωνα με το οποίο ένα ραντεβού που εσύ νόμισες ότι πήγε καλά, καταλήγει σε εξαφάνιση του άλλου προσώπου, όλα αυτά έχουν οδηγήσει ένα 78% των χρηστών να αισθάνονται εξουθενωμένοι από τη χρήση των εφαρμογών γνωριμιών. ​

Η χρήση των εφαρμογών γνωριμιών έχει συνδεθεί με διάφορες ψυχολογικές επιπτώσεις. Η συνεχής έκθεση σε απορρίψεις ή η έλλειψη αλληλεπίδρασης μπορεί να εντείνει αισθήματα άγχους και κατάθλιψης. Επιπλέον, η "παιχνιδοποίηση" των εφαρμογών, μέσω μηχανισμών όπως τα "swipes" και τα "matches", μπορεί να οδηγήσει σε εθιστική συμπεριφορά, με τους χρήστες να αναζητούν συνεχώς την επόμενη "ανταμοιβή". Αυτό επιπλέον μπορεί να οδηγήσει σε εξουθένωση, μοναξιά και απομόνωση. Ακόμα, η συνεχής έκθεση σε προφίλ άλλων χρηστών μπορεί να ενισχύσει την τάση για κοινωνική σύγκριση, οδηγώντας σε αισθήματα ανεπάρκειας ή ζήλιας.​

Παρά την αρχική τους δημοτικότητα, οι εφαρμογές γνωριμιών αντιμετωπίζουν προκλήσεις. Η Match Group, ιδιοκτήτρια του Tinder, έχει δει την αξία της να μειώνεται σημαντικά, ενώ το Tinder έχει καταγράψει μείωση στους πληρωμένους χρήστες για οκτώ συνεχόμενα τρίμηνα. Το φαινόμενο της "εξουθένωσης από τις εφαρμογές γνωριμιών" είναι ιδιαίτερα έντονο μεταξύ των νεότερων γενεών. Σύμφωνα με έρευνα, το 79% της Generation Z αναφέρει ότι αισθάνεται κουρασμένο από τη χρήση αυτών των εφαρμογών, πράγμα που έχει οδηγήσει σε μια στροφή προς πιο αυθεντικές και προσωπικές μορφές γνωριμιών, με πολλούς νέους να προτιμούν ξανά τις δια ζώσης αλληλεπιδράσεις.

Συμπερασματικά, οι εφαρμογές γνωριμιών έχουν φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συνδέονται, προσφέροντας ευκολία και πρόσβαση σε μια ευρεία γκάμα πιθανών συντρόφων. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά τους ποικίλλει, με πολλούς χρήστες να αναφέρουν αισθήματα απογοήτευσης και εξάντλησης. Οι ψυχολογικές επιπτώσεις, όπως η μείωση της αυτοεκτίμησης και η αύξηση του άγχους, είναι ανησυχητικές. Οι πρόσφατες τάσεις δείχνουν μια μετατόπιση προς πιο αυθεντικές μορφές γνωριμιών, με έμφαση στις προσωπικές αλληλεπιδράσεις.

*Η Δέσποινα Λιμνιωτάκη είναι Κοινωνική Ψυχολόγος, Συνιδρύτρια της The Healing Tree community for Mental Health και Εντεταλμένη Σύμβουλος Δημόσιας Υγείας και Δημοτικών Ιατρείων για τον Δήμο Αθηναίων.