Αναζήτηση
Δέσποινα Λιμνιωτάκη, Ψυχολόγος MSc
Δεν θέλω να διαβάσω!*
Για πολλούς γονείς, το άνοιγμα των σχολείων μετά από εποχιακές διακοπές, σηματοδοτεί και την (επαν)έναρξη μιας δύσκολης περιόδου για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Αυτοί οι γονείς γνωρίζουν καλά πως - καθώς θα προχωράει η σχολική χρονιά - θα πρέπει να σταθούν κυριολεκτικά πάνω από τα παιδιά τους, να τα ξαναβάλουν σε πρόγραμμα, να τα εμψυχώσουν, να τους υπενθυμίσουν την εργασία ή να τα διευκολύνουν στην καθημερινή μελέτη.
Στις μέρες μας, ολοένα και περισσότερα παιδιά μαθαίνουν να εξαρτώνται αποκλειστικά από τους γονείς τους όσον αφορά στην επεξεργασία της σχολικής ύλης με αποτέλεσμα να τους εξαντλούν: τα παιδιά δηλαδή δυσκολεύονται να μελετήσουν μόνα τους ενώ μοιάζουν να χρειάζονται δίπλα τους έναν ενήλικα, προκειμένου να ολοκληρώσουν με επιτυχία το καθημερινό διάβασμα. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς, ταλαιπωρημένοι από το διαρκές σπρώξιμο των παιδιών τους προκειμένου αυτά να διαβάσουν, σηκώνουν τα χέρια ψηλά και, τελικά, αφήνουν τα πράγματα στην τύχη. Τα παράπονα και από τις δύο πλευρές, δεν σπανίζουν. Τα παιδιά ισχυρίζονται ότι δεν καταλαβαίνουν ή απλώς αποφασίζουν να παραιτηθούν από την προσπάθεια. Οι σχολικές ευθύνες μοιάζουν να βαραίνουν περισσότερο τους ώμους των γονέων.
Κι όμως, μια προσεκτικότερη ματιά φανερώνει πως αυτό που λείπει από την καθημερινή μελέτη, είναι ένα σαφές πλάνο που να καθοδηγήσει τα παιδιά σχετικά με το πώς να συμπεριφερθούν απέναντι στα μαθήματα και τις απαιτήσεις του επιπέδου σπουδών τους.
Παρακάτω είναι μερικοί τρόποι που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι γονείς προκειμένου να διδάξουν στα παιδιά τους πώς να αντλούν χαρά από τα μαθήματα, αντί να τα αντιμετωπίζουν ως αναγκαίο κακό:
Εξηγήστε στα παιδιά πως η καθημερινή μελέτη είναι μια από τις υποχρεώσεις της ηλικίας τους, αλλά υποσχεθείτε τους ότι θα είστε δίπλα τους εφόσον χρειάζονται επεξηγήσεις πάνω σε συγκεκριμένα θέματα. Για παράδειγμα, μπορείτε από κοινού να συζητήσετε την κεντρική ιδέα ενός κειμένου ή να τα βοηθήσετε να κατανοήσουν τη διαδικασία μιας μαθηματικής εξίσωσης, αλλά μην κάνετε τις σχολικές εργασίες αντί γι’ αυτά. Τα παιδιά μαθαίνουν ότι, το μόνο που χρειάζεται προκειμένου να αποδράσουν από τη μελέτη, είναι να γκρινιάξουν στους γονείς τους σχετικά με τα μαθήματα. Τότε αναλαμβάνουν οι γονείς την ευθύνη, τα παιδιά παύουν να προσπαθούν, δεν μαθαίνουν να σκέφτονται δημιουργικά ή να τολμούν και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ενδυνάμωση μιας παθητικής στάσης για το σχολείο, που μπορεί να εξελιχθεί σε αποστροφή ή αδιαφορία για τα μαθήματα.
Θεσπίστε σαφείς κανόνες γύρω από τη μελέτη για το σχολείο. Για παράδειγμα, το παιδί μπορεί να μάθει να κάνει τις εργασίες του το Σάββατο το πρωί, έτσι ώστε να έχει την Κυριακή στη διάθεσή του για τον εαυτό του και για παιγνίδι. Πολλά παιδιά, αναβάλλουν τις υποχρεώσεις τους μέχρι την τελευταία στιγμή, με αποτέλεσμα να μη προλαβαίνουν και να αισθάνονται μονίμως κουρασμένα, επειδή κουβαλάνε το βάρος των εργασιών τους στο μυαλό.
Μην περιμένετε ότι τα παιδιά θα διαβάσουν αν οι οθόνες στο σπίτι είναι μονίμως ανοιχτές. Ίσως χρειαστεί να φτιάξετε κάποιο πρόγραμμα χρήσης οθονών (τηλεόρασης, υπολογιστή, κινητού κλπ)
Διαβάστε τους Ιστορία, σαν να πρόκειται για ένα παραμύθι. Απολαύστε μαζί τη μαγεία ενός λογοτεχνικού κειμένου, πειραματιστείτε με το φυσικό περιβάλλον, αντιμετωπίστε τα Μαθηματικά σαν σπαζοκεφαλιά. Δείτε μαζί τα μαθήματα με άλλο μάτι, αγαπήστε την ουσία τους και αποβάλλετε το άγχος που προκαλεί το κυνήγι για το «άριστα».
Βεβαιωθείτε πως έχουν κάνει όλες τους τις εργασίες πριν πέσουν για ύπνο, αλλά μην τους επιτρέπετε να ξενυχτούν διαβάζοντας. Τα παιδιά χρειάζονται ένα ισορροπημένο πρόγραμμα, στο οποίο θα υπάρχει χρόνος τόσο για το σχολείο όσο και για τη φροντίδα του εαυτού τους. Ο ύπνος είναι πολύτιμος.
Μειώστε τις εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών. Δεν θέλουμε τα παιδιά να μετατραπούν σε καλοκουρδισμένες μηχανές που κινούνται στο ρυθμό των δικών μας φιλοδοξιών.
Δείξτε στα παιδιά ότι τα εμπιστεύεστε να κάνουν τη δουλειά που τους έχουν αναθέσει οι εκπαιδευτικοί. Μερικοί γονείς παρεμβαίνουν στη μελέτη των παιδιών τους, για να τα βοηθήσουν να είναι «τέλεια». Συχνά, πετυχαίνουν το αντίθετο: να μεγαλώνουν άβουλα, αγχωμένα για τις επιδόσεις τους παιδιά, με μηδενική εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.
Αποδεχθείτε την αποτυχία. Είναι ένα σημαντικό κομμάτι της προσωπικής ωρίμανσης. Τα παιδιά μπορούν να μάθουν να δουλεύουν συστηματικά, να είναι συνεπή προς τις υποχρεώσεις και τον εαυτό τους και να συνεχίζουν να προσπαθούν ακόμα και μετά από κάποια ήττα. Δεν χρειάζεται όμως να βρίσκονται πάντα στην κορυφή. Άλλωστε, αυτό που έχει σημασία είναι η διαδρομή.
Συνεργαστείτε με το σχολείο των παιδιών σας. Γνωρίστε τους εκπαιδευτικούς των παιδιών σας και ζητήστε τους συμβουλευτική υποστήριξη και καθοδήγηση, εφόσον χρειαστεί.
Χρησιμοποιείστε δημιουργικά το Διαδίκτυο. Αντί για παιγνίδι, τα παιδιά μπορούν να κάνουν έρευνα πάνω σε ένα θέμα, χρησιμοποιώντας το Internet. Μπορούν να ανακαλύψουν τους θησαυρούς μιας ξένης γλώσσας, να βρουν πηγές που αναφέρουν πληροφορίες για ένα θέμα ή να μάθουν περισσότερες λεπτομέρειες για άλλες χώρες και πολιτισμούς. Διαβάστε εδώ σχετικά με το πώς το διαδίκτυο μπορεί να γίνει από μπελάς για τους γονείς, χρήσιμο εκπαιδευτικό εργαλείο για όλους!
Είναι σημαντικό να ρωτάμε συχνά τα παιδιά μας για τις εντυπώσεις τους από το σχολείο, να συζητάμε τους προβληματισμούς τους και να μοιραζόμαστε τις καλές και κακές στιγμές της σχολικής καθημερινότητάς τους. Μ' αυτόν τον τρόπο τους δίνουμε το ξεκάθαρο μήνυμα ότι η προσπάθειά τους είναι σημαντική για μας και ότι περιμένουμε απ' αυτά να διδαχθούν από τις εμπειρίες τους.
