Οι 4 γιατροί (βασισμένο στο βιβλίο του Paul Chek, How to Eat, Move & Be Healthy)

Η ζωή μας έχει πολλά σκαμπανεβάσματα. Έχει πολλές χαρούμενες αλλά και πολλές στενάχωρες και δύσκολες στιγμές. Για να ήμαστε ολοκληρωμένοι χαρούμενοι και υγιείς, πρέπει να έχουμε κάποιες βασικές αρχές. Πρέπει να έχουμε κάποιες "κολόνες", κάποια θεμέλια να μας στηρίζουν.

Υπάρχουν πολλές τέτοιες φιλοσοφίες και συνήθειες που έχουν να κάνουν με το τι κάνουμε στην καθημερινότητα μας για να επιτύχουμε αυτή την ευτυχία. Για παράδειγμα, κάποιες θεωρίες έχουν να κάνουν με την πνευματικότητα, που περιλαμβάνει συνήθειες όπως είναι η προσευχή, η γιόγκα, το Tai Chi ή η πρακτική του μινιμαλισμού. Κάποιοι έχουν την εκγύμναση του σώματος σαν προτεραιότητα για να είναι υγιείς, αλλά παραμελούν την ξεκούραση και την επαναφόρτιση της ενέργειας τους. Άλλοι έχουν σαν προτεραιότητα να είναι χαρούμενοι αλλά δεν κάνουν μια καλή διατροφή και γυμναστική παράλληλα.

Το μοντέλο των τεσσάρων γιατρών του Paul Chek είναι το πιο ολοκληρωμένο "σύστημα" ή καλύτερα φιλοσοφία που έχω συναντήσει μέχρι σήμερα. Παρομοιάζει τον κάθε γιατρό με μια ακτίνα σε μια ρόδα και λέει ότι η ρόδα είναι η ζωή. Για να συνεχίσει η ρόδα να κυλάει, πρέπει όλες οι ακτίνες να είναι δυνατές. Οι τέσσερις γιατροί είναι ο Γιατρός της Κίνησης, ο γιατρός της Χαράς, ο γιατρός της Ηρεμίας και ο γιατρός της Διατροφής.

Ο γιατρός της Χαράς

Ο γιατρός της χαράς είναι ο "διευθυντής της κλινικής μας" και επιβλέπει τους υπόλοιπους τρεις.

Ο γιατρός αυτός ορίζει τα όνειρα μας, τους στόχους μας: το τι μας κάνει χαρούμενους. Καθορίζει τις βασικές αρχές που πρέπει να έχουμε στη ζωή μας για να ήμαστε πραγματικά ευτυχισμένοι. Οι αρχές που έχουμε στη ζωή μας αποτελούν την πυξίδα που μας βοηθάει στο να αποφασίσουμε σε τί θα λέμε ναι και σε τι θα λέμε όχι. Για παράδειγμα, μας βοηθάει να αποφασίσουμε αν θα αργήσουμε να πάμε για ύπνο επειδή χαζεύουμε στο Netflix, αν θα τρώμε junk food, θα καπνίζουμε, θα κάνουμε ή δεν θα κάνουμε γυμναστική και αν θα ήμαστε σε τοξικές σχέσεις που μας κάνουν κακό ή όχι. Οι αρχές του γιατρού της χαράς μας δεν χρειάζεται να μας απαγορεύουν να τρώμε μία στο τόσο γλυκά ή junk food, ούτε να μένουμε μία στο τόσο μέχρι αργά το βράδυ βλέποντας ταινίες. Πρέπει να μας βοηθάει στο να θέτουμε όρια στον εαυτό μας για να έχουμε μια καλύτερη ποιότητα ζωής και να αποφύγουμε τον εθισμό σε αυτοκαταστροφικές συνήθειες

(εθισμός: μια επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά που δεν μας φέρνει τα αποτελέσματα που θέλουμε).

Κάθε ένας από τους 4 γιατρούς ανταποκρίνεται σε ένα σύστημα του οργανισμού μας. Ο γιατρός της χαράς εκφράζεται από τους ρυθμούς, την πίεση και τη ροή της ενέργειας μας. Με λίγη αυτογνωσία, μπορούμε να καταλάβουμε ότι, ανάλογα με το πόσο χαρούμενοι ήμαστε ή με το τι νοοτροπία έχουμε, μπορούμε να επηρεάσουμε την πίεση μας και το που επενδύουμε την ενέργεια μας κάθε μέρα.

Πάρε λίγο χρόνο και ξεκαθάρισε τους στόχους σου. Γράψε σαν να τους έχεις καταφέρει ήδη και βάλε και μία ημερομηνία, ένα deadline μέχρι τότε που θες να έχεις πετύχει το στόχο αυτό. Για παράδειγμα αν σήμερα έχουμε 1/1/2022 και είσαι 70 κιλά με ένα στόχο να χάσεις 5 κιλά σε 3 μήνες, το όνειρο σου αυτό με βάση τον γιατρό της χαράς πρέπει να μοιάζει κάπως έτσι:

’'Είναι σήμερα 1/4/2022 και είμαι 65 κιλά. Νιώθω τέλεια και δείχνω ακόμα πιο τέλεια.’’

Λοιπόν ποιος είναι ο στόχος σου, ποιο είναι το όνειρο σου, τι θέλεις να καταφέρεις. Όλα είναι πιθανά και όλα είναι στο χέρι σου. Για να βρεις τις βασικές αρχές σου με βάση το γιατρό της χαράς δοκίμασε την παρακάτω ερώτηση:

" Είμαι χαρούμενος/η όταν……"

Ο γιατρός της Ηρεμίας

Ο γιατρός της ηρεμίας είναι υπεύθυνος για την ξεκούραση σου, την ηρεμία σου και την αναζωογόνηση σου. Ο περισσότερος κόσμος παραμελεί το πόσο σημαντικός είναι ο ύπνος στη ζωή μας. Η ώρα που θα πέσεις για ύπνο, η θερμοκρασία του δωματίου που θα κοιμηθείς, το τί θα φας, το πόσες ώρες πριν πέσεις για ύπνο θα φας, παίζουν τεράστιο ρόλο στην ποιότητα της ξεκούρασης σου όσο κοιμάσαι. Για να κοιμάσαι καλύτερα πρέπει να βγεις το πρωί έξω να σε δει ο ήλιος να περπατήσεις να πάρεις βιταμίνη D. Καλό θα ήταν να μην πιείς καφέ μετά τις 2 καθώς η καφεΐνη ακόμα και αν δεν σε ‘’πιάνει’’ κάνει πέντε με έξι ώρες για να φύγει από τον οργανισμό μας. Προσπάθησε να πίνεις αρκετό νερό για τα κιλά σου. (κιλά Χ 0,033= νερό σε λίτρα). Επίσης βάλε στόχο να τρως το τελευταίο γεύμα σου 2-3 ώρες πριν πέσεις για ύπνο. Έτσι θα έχεις χωνέψει όταν πέσεις για ύπνο. Τέλος προσπάθησε να πέσεις στο κρεβάτι όχι πιο αργά από τις 10:30 – 11 το βράδυ.

Ο γιατρός της ηρεμίας δεν έχει μόνο να κάνει με την σωματική ξεκούραση αλλά και με την ψυχολογική. Εδώ έχουμε σαν προτεραιότητα να καθαρίσουμε το μυαλό μας, την ψυχή καθώς και τα συναισθήματά μας. Κάποιες μέρες μπορεί να είναι γεμάτες έγνοιες και άγχος δηλαδή να είναι ψυχολογικά εξαντλητικές. Όπως φροντίζουμε το σώμα μας με ύπνο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τεχνικές όπως αυτές που προσφέρει η τέχνη (για παράδειγμα ζωγραφική, μουσική κ.λ.π), μπορούμε να κάνουμε διαλογισμό και γιόγκα, ένα μεγάλο περίπατο, να μιλήσουμε με ένα φίλο ή οικογενειακό μας πρόσωπο ή ακόμα να κάνουμε ένα μπάνιο. Στόχος είναι να αδειάσουμε το μυαλό μας από τις σκέψεις και τις ανησυχίες. Εμένα προσωπικά μου αρέσει να κάνω διαλογισμό, Tai Chi, να παίζω μουσική, να διαβάζω βιβλία ακόμα και να κρατάω ένα ημερολόγιο που με βοηθάνε να αδειάζω τις σκέψεις μου με ένα δημιουργικό τρόπο. Υπάρχουν πολλές επιλογές πάρε και διάλεξε ότι ταιριάζει στη φάση σου. Είναι εύκολο να βρεις τις βασικές αρχές σου γύρω από τον ύπνο βάζοντας κάποιους στόχους όπως:

1. Για να νιώθω τέλεια χρειάζομαι ……. ώρες ύπνο κάθε βράδυ.

2. Για ξεκουραστώ αρκετά πέφτω για ύπνο στις ……. και ξυπνάω στις…….

3. Αφιερώνω…… λεπτά κάθε μέρα για να ηρεμώ και να χαλαρώνω το μυαλό μου σαν κομμάτι της ψυχικής μου υγείας

Ο γιατρός της Κίνησης

Ο γιατρός της κίνησης περιλαμβάνει το πώς εκφράζουμε τα συναισθήματα μας, το πώς χρησιμοποιούμε το μυαλό μας και το πώς εκφράζουμε το σώμα μας. Περιλαμβάνει το πώς χρησιμοποιούμε την ενέργεια μας. Το σύστημα με το οποίο συνδέεται ο γιατρός της κίνησης, είναι ο μεταβολισμός μας. Στις μέρες μας ο περισσότερος κόσμος πάσχει από κάποιο μεταβολικό σύνδρομο πχ θυροειδής. Αυτό γίνεται χειρότερο εξαιτίας της έλλειψης κίνησης και γυμναστικής, του καθιστικού τρόπου ζωής και της υπερκατανάλωσης φαγητού. Ο γιατρός της κίνησης περιλαμβάνει τη γυμναστική που κάνουμε είτε αυτή είναι τύπου working-out (yang) που ξοδεύουμε ενέργεια είτε working-in (yin) που μαζεύουμε ενέργεια και επαναφορτίζουμε τις μπαταρίες μας. Working-out μπορείς να θεωρήσεις την γυμναστική με αντιστάσεις όπως τα βάρη, την έντονη αερόβια γυμναστική, τον χορό, οτιδήποτε σου αυξάνει τους παλμούς. Working-in είναι το Τai Chi, η γιόγκα όσο είναι χαλαρή και ήρεμη, ο διαλογισμός το περπάτημα ή και η γυμναστική που κάνεις βάρη αλλά σε πολύ χαμηλότερη ένταση (20% της κανονικής σου γυμναστικής).

Ο περισσότερος κόσμος δίνει πολύ σημασία στο working out και πολύ λίγο ή καθόλου στο working in. Αν πας γυμναστήριο, προσπάθησε να κάνεις 2-4 προπονήσεις την εβδομάδα και τις υπόλοιπες μέρες κάνε κάτι σαν stretching, mobility ή και μόνο περπάτημα. Θα σε βοηθήσει να έχεις καλύτερη αποκατάσταση και θα έχεις και περισσότερη ενέργεια μέσα στην μέρα σου. Για να βάλεις κάποιες αρχές σχετική με το πόση γυμναστική θα κάνεις πάρε 5 λεπτά και ξεκαθάρισε τους στόχους σου:

1. Αποφασίζω να κάνω mobility και stretching για …….. λεπτά τις εξής μέρες της εβδομάδας

2. Αποφασίζω να κάνω έντονη γυμναστική για ……. λεπτά τις εξής ……… μέρες της εβδομάδας

3. Αποφασίζω να κάνω ενεργή ξεκούραση για ……… λεπτά τις εξής …….. μέρες της εβδομάδας με στόχο να ηρεμώ τα συναισθήματα μου, το μυαλό μου και να επαναφορτίζω τις μπαταρίες μου

Εγώ προσωπικά είμαι μεγάλος φαν του γυμναστηρίου, θα μπορούσα να πηγαίνω κάθε μέρα, αλλά ξέρω ότι δεν θα μου προσέφερε κάτι παραπάνω και βασικά θα οδηγούσε σε υπερ-εξάντληση. Οπότε πάω 4 φορές την εβδομάδα για working out. Κάθε μέρα πάω για περπάτημα και κάνω από 2 -3 stretch και 2 φορές την εβδομάδα κάνω Tai Chi σαν το working in μου.

Ο γιατρός της Διατροφής

Ο γιατρός της διατροφής έχει να κάνει με το τι τροφοδοτούμε το σώμα μας, τα συναισθήματα το μυαλό και την ψυχή μας. Είναι υπεύθυνος για την ενέργεια που χρειαζόμαστε από φαγητά και υγρά, τη χημεία που δημιουργούμε στο σώμα μας για να υποστηρίξουμε την λειτουργία του οργανισμού μας, πόσο καλά ενυδατωμένοι ήμαστε και ποιους μικροοργανισμούς βάζουμε στο σώμα μας (ποιότητα του φαγητού που καταναλώνουμε).

Η ποιότητα του φαγητού που τρώμε παίζει τεράστιο ρόλο καθώς θα τροφοδοτήσει την γυμναστική που θα κάνουμε και άρα τα αποτελέσματα που θα πάρουμε. Η σωστή διατροφή θα καθορίσει το πόσο λίπος θα χάσουμε και το πόση δύναμη και μυϊκή μάζα θα αποκτήσουμε. Δεν υπάρχει μία σωστή διατροφή αλλά υπάρχει η σωστή διατροφή για εσένα, για τους στόχους σου και για το σώμα σου. Πάνω από όλα ένας γενικός κανόνας είναι να καταναλώνουμε μη επεξεργασμένα φαγητά. Τα επεξεργασμένα φαγητά, συνήθως, είναι πολύ υψηλά σε θερμίδες ενώ παράλληλα έχουν πολύ μικρή διατροφική αξία και περιέχουν ουσίες που, αντί να μας χορταίνουν, μας ανοίγουν την όρεξη κάνοντας μας να τα υπερ-καταναλώνουμε. Πχ ας συγκρίνουμε μια σακούλα πατατάκια με 2 πατάτες - πόσο εύκολο είναι να φας μια σακούλα πατατάκια και πόσο εύκολο είναι να φας 2 πατάτες βραστές ή στο φούρνο χωρίς πολλά λάδια και έξτρα λιπαρά; Επίσης, σημαντικό είναι το πώς χωνεύουμε το κάθε φαγητό. Για παράδειγμα, το γιαούρτι είναι διατροφικά μια πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης, περιέχει ασβέστιο και έχει και προ-βιοτικά που κάνουν καλό στο στομάχι. Κάποιοι άνθρωποι έχουν όμως δυσανεξία στη λακτόζη: έτσι το γιαούρτι καταλήγει να γίνεται μια πολύ ενοχλητική τροφή για αυτόν τον πληθυσμό.

Καλό θα ήταν να επανεξετάσεις την διατροφή σου και σκέψου τα εξής:

1. Είναι οι θερμίδες που καταναλώνω ανάλογες για τα κιλά μου και τους στόχους μου;

2. Προέρχονται οι θερμίδες μου από μη επεξεργασμένα φαγητά πλούσια σε μικροθρεπτικά συστατικά;

3. Νιώθω καλά μετά από κάθε γεύμα ή με ενοχλεί το στομάχι μου, έχω φούσκωμα;

4. Έχω ενέργεια μέσα στην ημέρα ή βασίζομαι στον καφέ και στα ενεργειακά ποτά;

Επιπλέον, για να βρεις τους στόχους σου περί διατροφής προσπάθησε να κάνεις τις παρακάτω ερωτήσεις:

1. Για να υποστηρίξω την αποτοξίνωση του σώματος και του μυαλού μου πίνω ……. λίτρα νερό κάθε μέρα.

2. Για να υποστηρίξω το σώμα μου και να έχω ενέργεια τρώω ……. γεύματα την μέρα και προσπαθώ να καταναλώνω …….% μη επεξεργασμένα φαγητά.

3. Προσπαθώ να τρώω το τελευταίο γεύμα της ημέρας μου …. ώρες πριν πέσω για ύπνο έτσι ώστε τα όργανα και οι αδένες μου να ξεκουραστούν όσο πιο πολύ γίνεται.

4. Ξέρω ότι αν φάω τα φαγητά και τα γλυκά που με πειράζουν όπως ……. θα έχω τα εξής συμπτώματα …. μέσα στη μέρα.

Καλό θα ήταν να επανεξετάσουμε και τη συναισθηματική τροφή μας. Σκέφτεσαι θετικά ή παίρνεις μέρος είτε σαν θύμα, είτε σαν δράστης σε αρνητικές και τοξικές καταστάσεις; Τροφοδοτείς το άγχος σου με περισσότερες αρνητικές σκέψεις και σενάρια που μπορεί να γίνουν στο μέλλον ή προσπαθείς να παραμείνεις θετικός και συγκεντρώνεσαι σε αυτά που έχεις εσύ τον έλεγχο; Καλό θα ήταν να μην περιμένουμε να γίνει κάτι καλό στη ζωή μας αλλά να το δημιουργήσουμε εμείς. Προσπάθησε να κάνεις τον εαυτό σου να νιώσει καλά, χόρεψε, τραγούδα κάνε γυμναστική, φάει σωστά, κάνε μία εθελοντική πράξη, πρόσφερε κάτι στον διπλανό σου αλλά ξεκίνα και από τα εύκολα. Κάνε ένα κομπλιμέντο στη σχέση σου, στον καλύτερο σου φίλο, πες ένα ευχαριστώ σε κάποιον που σε βοηθάει και κατευθείαν θα δεις ότι δημιούργησες τα συναισθήματα σου.

Ο στόχος των τεσσάρων γιατρών είναι να μας βοηθήσουν να βρούμε ισορροπία στη ζωή μας και να αυξήσουμε τη ζωτικότητα και την ενέργεια μας. Νιώθοντας καλύτερα, μπορούμε να βοηθήσουμε και τους διπλανούς μας να νιώσουν καλύτερα και αυτό είναι ένα επιπλέον κέρδος!

* Ο Μιχάλης Ρουσινός είναι εθελοντής content creator στην The Healing Tree community.